←تربیت و بلوغ اجتماعی
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۵۴۲: | خط ۵۴۲: | ||
در منابع اسلامی، توصیه‌های فراوانی درباره نوع برخورد با دیگران و [[آداب]] [[معاشرت]] [[اجتماعی]] وارد شده است؛ از جمله: داشتن برخورد سالم اجتماعی که [[امام علی]]{{ع}} در این باره ضمن وصیتی به [[امام حسن]]{{ع}} فرمودند: «با [[مردم]] به نیکویی سخن بگویید، همان‌گونه که خداوند شما را بدان امر کرده است»<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۴، ص۱۹۵.</ref>؛ و نیز داشتن [[عفو و گذشت]]؛ چنان که امام علی{{ع}} به فرزندشان امام حسن{{ع}} فرموده‌اند: «عذر کسی را که از تو [[پوزش]] بخواهد بپذیر و پذیرای عفو و گذشت از مردم باش»<ref>متقی هندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱۶، ص۲۶۹.</ref>.<ref>[[ابوالفضل سلمانی گواری|سلمانی گواری، ابوالفضل]]، [[سیره خانوادگی ائمه معصوم (کتاب)|سیره خانوادگی ائمه معصوم]]، ص ۱۵۱.</ref> | در منابع اسلامی، توصیه‌های فراوانی درباره نوع برخورد با دیگران و [[آداب]] [[معاشرت]] [[اجتماعی]] وارد شده است؛ از جمله: داشتن برخورد سالم اجتماعی که [[امام علی]]{{ع}} در این باره ضمن وصیتی به [[امام حسن]]{{ع}} فرمودند: «با [[مردم]] به نیکویی سخن بگویید، همان‌گونه که خداوند شما را بدان امر کرده است»<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۴، ص۱۹۵.</ref>؛ و نیز داشتن [[عفو و گذشت]]؛ چنان که امام علی{{ع}} به فرزندشان امام حسن{{ع}} فرموده‌اند: «عذر کسی را که از تو [[پوزش]] بخواهد بپذیر و پذیرای عفو و گذشت از مردم باش»<ref>متقی هندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱۶، ص۲۶۹.</ref>.<ref>[[ابوالفضل سلمانی گواری|سلمانی گواری، ابوالفضل]]، [[سیره خانوادگی ائمه معصوم (کتاب)|سیره خانوادگی ائمه معصوم]]، ص ۱۵۱.</ref> | ||
=== [[آموزش]] [[مهارت‌های دفاعی]] و [[اجتماعی]] === | |||
والدین افزون بر آموزش و [[نظارت]] بر [[تعلیم و تربیت]] [[فرزندان]] خود [[وظیفه]] دارند به جنبه‌های [[جسمانی]] و مهارت‌های مورد نیاز آنان در [[جامعه]] نیز توجه کنند. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: «از جمله [[حقوق فرزند]] بر پدر این است که به او [[خواندن و نوشتن]]، شنا کردن و [[تیراندازی]] بیاموزد و جز [[روزی حلال]] [[خوراک]] او نکند»<ref>{{متن حدیث|حق الولد على الوالده أن يعلمه الكتابة و السباحة و الرماية و أن لا يرزقه إلا طيبا}}؛ کنز العمال، ح۴۵۳۴۰.</ref>. | |||
والدین از ابتدا توجه داشته باشند که فرزند، تنها برای یک زندگی عادی و معمولی [[تربیت]] نشود، او را [[انسانی]] مسئولیت‌پذیر تربیت کنند؛ او را نسبت به [[سرنوشت]] جامعه، [[دین]] و اعتقاداتش حساس بار بیاورند و آموزش‌های لازم را برای [[رویارویی]] با دشمنانی که یقیناً همیشه در کمین [[جوامع اسلامی]] هستند، بیاموزند. [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ...}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref>. | |||
تیراندازی، سوارکاری و شنا، افزون بر اینکه تفریحی سالم و ورزشی مناسب برای [[سلامت بدن]] هستند، مهارت‌هایی هستند که در طول زندگی و در مواقع حساسی چون [[دفاع]] از آب و خاک [[کشور]] به کار می‌آیند؛ از این رو به [[تعلیم]] آنها سفارش شده و [[محبوب خدا]] و رسولش معرفی شده است. رسول خدا{{صل}} فرمودند: {{متن حدیث|أحب اللهو إلى الله تعالى إجراء الخيل و الرمی}}<ref>جامع الصغیر، ج۱، ص۳۸.</ref>؛ «محبوب‌ترین [[سرگرمی]] نزد [[خداوند]]، اسب‌دوانی (سوارکاری) و تیراندازی است». و در [[حدیث]] دیگری بر این امور [[تشویق]] نمودند و [[تفریح]] و [[ورزش]] و [[مهارت]] مورد علاقه خویش را در این موارد معرفی کردند: {{متن حدیث|ارْمُوا وَ ارْكَبُوا وَ أَنْ تَرْمُوا أَحَبُّ إِلَيَ مِنْ أَنْ تَرْكَبُوا}}<ref>الکافی، ج۵، ص۵۰، ح۱۳.</ref>؛ «[[تیراندازی]] و سوارکاری کنید که تیراندازی نزد من محبوب‌تر است». و در [[حدیث]] دیگری می‌فرمایند: {{متن حدیث|خير لهو المؤمن السّباحة و خير لهو المرأة المغزل}}<ref>جامع الصغیر، ج۱، ص۶۲۷.</ref>؛ «بهترین [[سرگرمی]] [[مرد]] [[مؤمن]] شنا و بهترین سرگرمی [[زن]] ریسندگی است». | |||
بنابراین بر پدر و مادر لازم است که افزون بر توجه به [[جسم]] کودک خود به [[علم]] و مهارت‌آموزی او نیز توجه کنند و در مرحله بالاتر به [[تربیت]] صحیح و فراگیری و [[انجام واجبات]] و [[ترک محرمات]] از سوی فرزندشان توجه و [[نظارت]] داشته باشند تا با [[بی‌مهری]] [[رسول خدا]]{{صل}} مواجه نشوند. [[پیامبر خدا]]{{صل}} به برخی از [[کودکان]] نگریست و فرمود: «وای بر [[فرزندان]] [[آخر الزمان]] از ناحیه پدرانشان! پرسیده شد: ای رسول خدا! آیا از آن رو که پدرانشان مشرک‌اند؟ فرمود: نه، بلکه از پدرانی که مؤمن‌اند و به فرزندانشان چیزی از [[واجبات]] [[دینی]] نمی‌آموزند، بلکه آنان را از [[آموختن]] منع می‌کنند و به [[سود]] اندکی از [[دنیا]] که از فرزندانشان به ایشان می‌رسد، [[رضایت]] می‌دهند و من از آنها بیزارم و آنان نیز از من بیزارند»<ref>{{متن حدیث|وَيْلٌ لِأَطْفَالِ آخِرِ الزَّمَانِ مِنْ آبَائِهِمْ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مِنْ آبَائِهِمُ الْمُشْرِكِينَ فَقَالَ لَا مِنْ آبَائِهِمُ الْمُؤْمِنِينَ لَا يُعَلِّمُونَهُمْ شَيْئاً مِنَ الْفَرَائِضِ وَ إِذَا تَعَلَّمُوا أَوْلَادُهُمْ مَنَعُوهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُمْ بِعَرَضٍ يَسِيرٍ مِنَ الدُّنْيَا فَأَنَا مِنْهُمْ بَرِي‌ءٌ وَ هُمْ مِنِّي بِرَاءٌ}}؛ جامع الاخبار، ص۱۰۶.</ref>.<ref>[[حامد ولی‌زاده|ولی‌زاده، حامد]]، [[سیره خانوادگی پیامبر و اهل بیت (کتاب)|سیره خانوادگی پیامبر و اهل بیت]]، ص ۲۵۳.</ref> | |||
===شیوه‌های تربیتی=== | ===شیوه‌های تربیتی=== | ||