وکالت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۵۵

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام مهدی در قرآن | امام مهدی در حدیث | امام مهدی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

منصبی است که به شخص مورد اعتماد واگذار می‌شود و ائمه (ع) و نایبان آنان، گاهی افرادی را به‌عنوان وکیلان خود انتخاب می‌کردند. هدف اصلی وکالت در اوایل، جمع‌آوری خمس، زکات و انواع دیگر خیرات و مبرات برای امامان از ناحیه شیعیان بود؛ گرچه امکان دارد اهداف دیگری در آن زمان دربر داشته باشد، لکن مآخذ به ندرت آن‌ها را ثبت کرده‌اند.
امام صادق (ع) آن‌چنان هوشیارانه فعالیت‌های سازمان وکالت را هدایت می‌کرد که عباسیان به هیچ عنوان قادر نبودند از وجود آن آگاهی یابند. آن حضرت از روی تقیه، از پیروانش می‌خواست تا وظایفی را نسبت به سازمان انجام دهند، بی‌آن‌که بدانند در واقع کارگزاران او هستند^[۱]. شیخ طوسی روایت می‌کند: "نصر بن قابوس لخمی، بیست سال وظیفه وکالت او را انجام داد، بدون آن‌که بداند واقعا به‌عنوان وکیل حضرت منصوب است^[۲].
خلفای عباسی از سال ۱۹۷ ه‍‌.ق به بعد، از زمان مأمون سیاست و روش جدیدی را برای کنترل و مراقبت بیشتر و دقیق‌تر امامان اتخاذ نمودند و آن عبارت از اقامت اجباری آن‌ها در پایتخت بود. این سیاست بر امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری (ع) تحمیل شد. لذا آن‌ها جهت ارتباط‍‌ با پیروان خود مجبور شدند به گسترش سازمان وکالت بپردازند، تا در هرشرایطی بتوانند اهداف الهی خود را که هدایت و راهنمایی مردم باشد، پی‌گیری کنند. به مرور زمان ائمه (ع) به علت عدم امکان تماس مستقیم با پیروانشان، مسؤولیت‌های بیشتری را به وکلا واگذار می‌کردند.
و اما در دوران غیبت صغری، غیر از چهار نائب خاص، افراد دیگری نیز از سوی حضرت ولی عصر (ع) سمت وکالت داشته‌اند. این افراد در گوشه و کنار در میان شیعیان بوده و با ارتباط‍‌ با آن حضرت، مشکلات مردم و شیعیان را حل می‌کرده‌اند. تفاوت عمده این وکلا با چهار نائب خاص در این بوده که:

نائب با خود حضرت روبه‌رو می‌شد، نامه‌ها و اموال را تسلیم می‌کرد و خواسته‌های آنان را به عرض آن حضرت می‌رساند و پاسخ‌های لازم را دریافت می‌کرد، ولی نمایندگان مستقیما با امام در ارتباط‍‌ نبودند، بلکه با واسطه نائب بوده است.
مسؤولیت نائب در نگهداری مردم و حفظ‍‌ دین در غیاب امام، مخصوص منطقه‌ای خاص نبود، ولی وکیل و نماینده فقط‍‌ در یک ناحیه و شهر مسؤولیت داشت، لذا نائب در هرزمان بیش از یک نفر نبود، ولی تعداد نمایندگان بیشتر بوده‌اند.

و اما اسامی تعدادی از وکلای حضرت: حاجز بن یزید (ملقب به وشّاء)، محمد بن جعفر اسدی، ابن مهزیار، احمد بن اسحاق اشعری، قاسم بن علاء، محمد بن شاذان، ابو عبد اله بزوفری، احمد بن الیسع، ابراهیم بن محمد همدانی، ابو هاشم جعفری، حسن بن قاسم بن علاء، العطار، العاصمی، ایوب بن نوح، احمد بن اسحاق (رازی)، محمد بن احمد (ابو جعفر)، ابراهیم بن محمد، حسن بن محبوب زراد، عمرو اهوازی، ابو محمد وجناتی، عبد اله بن جعفر حمیری، اسحاق بن محمد، قاسم بن محمد همدانی، بسطام علی، حسن بن هارون بن عمران همدانی، حسن بن عیسی عریضی، یحیی بن محمد عریضی، محمد بن احمد بن جعفر قطان.
این وکلا زیر نظر نواب اربعه (به سرپرستی امام زمان (ع)) توانستند سازمان سفارت و نیابت را در مقطع حساس به‌طور شایسته اداره نمایند و مذهب شیعه را از گزند حوادث مصون دارند^[۳]. در برخی منابع از وکلا به نمایندگان حضرت مهدی (ع) و یا نمایندگان نواب حضرت تعبیر شده است^[۴].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

مجتبی تونه‌ای، موعودنامه.

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص ۱۳۵.
↑ غیبة طوسی، ص ۳۴۷.
↑ آخرین امید، داود الهامی، ص ۱۲۲.
↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۷۵۸.

[1] تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص ۱۳۵.

[2] غیبة طوسی، ص ۳۴۷.

[3] آخرین امید، داود الهامی، ص ۱۲۲.

[4] مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۷۵۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 ==مقدمه==
-*منصبی است که به شخص مورد اعتماد واگذار می‌شود و [[ائمه]] {{عم}} و نایبان آنان، گاهی افرادی را به‌عنوان وکیلان خود انتخاب می‌کردند. هدف اصلی وکالت در اوایل، جمع‌آوری خمس، زکات و انواع دیگر خیرات و مبرات برای [[امامان]] از ناحیه شیعیان بود؛ گرچه امکان دارد اهداف دیگری در آن زمان دربر داشته باشد، لیکن مآخذ به ندرت آن‌ها را ثبت کرده‌اند.
+*منصبی است که به شخص مورد اعتماد واگذار می‌شود و [[ائمه]] {{عم}} و نایبان آنان، گاهی افرادی را به‌عنوان وکیلان خود انتخاب می‌کردند. هدف اصلی وکالت در اوایل، جمع‌آوری خمس، زکات و انواع دیگر خیرات و مبرات برای [[امامان]] از ناحیه شیعیان بود؛ گرچه امکان دارد اهداف دیگری در آن زمان دربر داشته باشد، لکن مآخذ به ندرت آن‌ها را ثبت کرده‌اند.
 *[[امام صادق]] {{ع}} آن‌چنان هوشیارانه فعالیت‌های سازمان وکالت را هدایت می‌کرد که عباسیان به هیچ عنوان قادر نبودند از وجود آن آگاهی یابند. آن حضرت از روی تقیه، از پیروانش می‌خواست تا وظایفی را نسبت به سازمان انجام دهند، بی‌آن‌که بدانند در واقع کارگزاران او هستند<ref>تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص ۱۳۵.</ref>. شیخ طوسی روایت می‌کند: "نصر بن قابوس لخمی، بیست سال وظیفه وکالت او را انجام داد، بدون آن‌که بداند واقعا به‌عنوان وکیل حضرت منصوب است<ref>غیبة طوسی، ص ۳۴۷.</ref>.
 *خلفای عباسی از سال ۱۹۷ ه‍‌.ق به بعد، از زمان مأمون سیاست و روش جدیدی را برای کنترل و مراقبت بیشتر و دقیق‌تر [[امامان]] اتخاذ نمودند و آن عبارت از اقامت اجباری آن‌ها در پایتخت بود. این سیاست بر [[امام رضا]]، [[امام جواد]]، [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] {{عم}} تحمیل شد. لذا آن‌ها جهت ارتباط‍‌ با پیروان خود مجبور شدند به گسترش سازمان وکالت بپردازند، تا در هرشرایطی بتوانند اهداف الهی خود را که هدایت و راهنمایی مردم باشد، پی‌گیری کنند. به مرور زمان [[ائمه]] {{عم}} به علت عدم امکان تماس مستقیم با پیروانشان، مسؤولیت‌های بیشتری را به وکلا واگذار می‌کردند.