مکه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۷

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل مکه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

رابطه مکه با زیارت

مکه، سرزمین برگزیده خداوند است و موردنظر و توجه پروردگار. سرزمین عرفان و معنویت و توحید است، خاستگاه اسلام است، تربت منتخب آفریدگار است و زیارت این دیار، قدم نهادن و رفتن و دیدن و فیض بردن از جاهایی است که مورد عنایت خاصّ خداست. امام صادق(ع) فرموده است: «محبوب ترین زمین نزد خدا، «مکه» است. نزد خداوند هیچ خاکی محبوب تر از خاکش و هیچ سنگی گرامی تر از سنگش و هیچ درختی محبوب تر از درخت مکه و هیچ کوهی محبوب‌تر از کوه‌هایش و هیچ آبی محبوب‌تر از آب مکه نیست»^[۱]. در ارزش زیارت مکه همین بس که ایام پربرکت و سراسر خیر حج، آنقدر سازنده و پربار و پربها است که در حدیثی از امام باقر(ع) حتی خواب در مکه، همچون تلاش و فعالیت در شهرهای دیگر و سجود در مکه، همچون به خون غلطیدن و شهادت در راه خدا به حساب آمده است: «وَالنائم بمکه کالمجتهدِ فی البُلدانِ وَالسّاجد بمکّه کالمتشحطِّ بدمه فی سبیلِ الله»^[۲]. ارزش و قداست این خاک، به خاطر انتساب به پروردگار است و برگزیدگی این تربت، به خاطر معنویات و خاطرات مقدس این مهد وحی و کانون رسالت و توحید است^[۳].
مرحوم علامه امینی، در ردّ نظریه کسانی که به این‌گونه امور و تبرک جستن‌ها و ارزش قائل شدن‌ها ایراد می گیرند، بحث و بیان مفصّلی دارد که در جایی چنین می‌گوید: «... همچنان که اراضی و میدان‌ها و خانه‌ها و ادارات رسمی و دولتی که به نحوی منتسب به حکومت‌هاست، احکام و مقررّات ویژه‌ای دارد که مردم، ملزم به رعایت آن و اجرای قوانین مربوط به آن هستند، همچنین زمین‌ها و بناها و سرزمین‌های منسوب به خداوند هم شئون خاص و احکام و مقررات ویژه و لوازم و روابطی دارد که حتمی است و آن کس که تسلیم پروردگار باشد و در لوای توحید و زیر سایه اسلام زندگی کند به ناچار باید آنها را مراعات کرده و به وظایف خود در قبال آنها قیام و اقدام کند. و از همینجاست که کعبه و حرم و مسجدالحرام و مسجدالنبی و کلًا مساجد و معابد و کلیساها و کنیسه‌ها احکام خاص و مقررات ویژه و احترام فوق‌العاده دارد و از نظر طهارت و نجاست و خرید و فروش و ... مقرراتش ویژه و لازم الاجراء است. اگر مکه مکرمه حرم امن الهی است که مردم به آن روی می‌آورند و از هر فراز و نشیب، آهنگ خانه خدا می‌کنند و آن اعمال مخصوص را انجام می‌دهند و حتی گیاه‌های حرم هم حکم خاص دارد، اینها از آثار همان انتساب به خداوند است و به خاطر این است که خداوند، «مکه» را از بین سرزمین‌ها، برگزیده است ...»^[۴]^[۵].
این مکه است و کعبه، این خاستگاه نور توحید است و «ام القری»، این حجرالأسود است و مقام ابراهیم، این سرزمین «مبارک» است، خانه برکت خیز است. اولین خانه پربرکتی است که برای مردم قرار داده شده است. به تعبیر قرآن: ﴿﴿ إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا﴾﴾^[۶]. در کعبه، «حجرالأسود»، سوگندنامه خدا با بندگان است و دست کشیدن به آن، تجدید عهد با خداوند است و بیعت نمودن با اوست. درباره حجرالاسود و رکن یمانی، حدیث است که: {{عربی|اندازه=155%|«یَمینُ الله فی ارضِه یُصافح بها خَلقه»}^[۷]. نگاه کردن به کعبه هم، عبادت است. که پیامبر(ص) فرموده است: «النّظر الی الکعبهِ عبادهٌ»^[۸] و در حدیث دیگر است که: هرکس به کعبه نظر کند (در واژه «نظر» دقت شود) تا وقتی که نگاهش به کعبه است برایش حسنه نوشته می‌شود و از سیّئات او محو می‌گردد: «مَنْ نظر الی الکعبه لم یَزَلْ یُکتبُ له حسنهٌ ویُمحی عنه سیئهٌ حتّی یصرفَ ببصره»^[۹]. وقتی که کعبه، یادآور آن همه خلوص و عظمت و ایثار ابراهیم است و سمبل توحید و خداپرستی است، نگاه به آن هم عبادت به حساب می‌آید. چرا که این نگاه هم سازنده و تربیت کننده است. تا نگاه کننده چه کسی باشد و در ورای نگاه، چه احساس و درک و برداشتی نهفته باشد^[۱۰].

مکه در موعودنامه

اُمّ‌ القُری. مقدس‌ترین شهر در روی زمین که مسجد الحرام و خانه کعبه در آن است. تاریخ بنا و آبادی آن به زمان حضرت ابراهیم (ع) و فرزندش اسماعیل بازمی‌گردد که سال ورود حضرت ابراهیم (ع) به این سرزمین -حسب آن‌چه که در تورات آمده- سال ۱۸۹۲ پیش از میلاد بوده است. از امتیازات آن شهر این است که هرکس بدان در می‌آید، در امان است^[۱۱]. در روایات متعددی آمده است که مکه، محل ظهور حضرت مهدی (ع) می‌باشد^[۱۲]. پس از بیعت مردم با حضرت مهدی (ع) در مکه، و فروپاشی نظام حاکم بر آن، آن حضرت قدرت را به دست می‌گیرد و بر تشکیلات و مراکز اداره جامعه مسلط‍‌ می‌شود. برخی از کارهای آن حضرت در مکه چنین است: بازگرداندن مسجد الحرام به حدود اصلی خود، بازگرداندن مقام ابراهیم به جایگاه اصلی آن، جلوگیری از طواف مستحبی مانع از طواف واجب، کیفر دزدان خانه خدا (بنی شیبه) و... ^[۱۳]^[۱۴].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ محجه البیضاء، ج۲، ص۱۵۲.
↑ محجّه البیضاء، ج۲، ص۱۵۳.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص:۱۰۹-۱۱۱.
↑ سیرتنا و سنتنا، علامه امینی، ص۱۶۰.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص:۱۰۹-۱۱۱.
↑ آل عمران،۹۶.
↑ محجه البیضاء، ج۲، ص۱۵۴.
↑ بحار الانوار، ج ۹۶، ص۶۰.
↑ محجه البیضاء، ج۲، ص۱۵۴.
↑ محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص:۱۰۹-۱۱۱.
↑ معارف و معاریف، ج ۹، ص ۵۷۵.
↑ غیبة نعمانی، ص ۳۱۳؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۱۶۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۸.
↑ امام مهدی (ع) از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۶۶۴.
↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۶۹۲.

[1] محجه البیضاء، ج۲، ص۱۵۲.

[2] محجّه البیضاء، ج۲، ص۱۵۳.

[3] محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص:۱۰۹-۱۱۱.

[4] سیرتنا و سنتنا، علامه امینی، ص۱۶۰.

[5] محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص:۱۰۹-۱۱۱.

[6] آل عمران،۹۶.

[7] محجه البیضاء، ج۲، ص۱۵۴.

[8] بحار الانوار، ج ۹۶، ص۶۰.

[9] محجه البیضاء، ج۲، ص۱۵۴.

[10] محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص:۱۰۹-۱۱۱.

[11] معارف و معاریف، ج ۹، ص ۵۷۵.

[12] غیبة نعمانی، ص ۳۱۳؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۱۶۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۸.

[13] امام مهدی (ع) از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۶۶۴.

[14] مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۶۹۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

v t e زیارت
کتاب‌ها	مفاتیح الجنان • مصباح کفعمی • مصباح المتهجد • اقبال الاعمال • زاد المعاد • البلد الامین‌ • مصباح الزائر • المزار الکبیر • المزار الصغیر • المزار شهید اول • هدیة الزائرین • کامل الزیارات • مفاتیح نوین • تحفة الزائر
آداب زیارت	زیارت‌نامه • اذن دخول • نماز زیارت
زیارتگاه‌ها	حرم امام علی(ع) • حرم امام حسین (ع) • حرم کاظمین • حرم عسکریین • حرم حضرت عباس (ع) • بقیع • سایر
زیارت‌نامه‌ها	زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت جامعه ائمة المؤمنین • زیارت اربعین • زیارت وارث • زیارت امین الله • زیارت آل یاسین • زیارت ناحیه مقدسه • زیارت رجبیه • زیارت الشهدا • زیارات جامعه • زیارت عاشورای غیر معروفه • زیارت غدیریه
مرتبط	تبرک • امامزاده • بقعه • ضریح • حرم • قدمگاه • تربت • زیارت قبور
زیارت امام حسین(ع) / دعا