محمد حنفیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{خرد}} +))
جز (جایگزینی متن - 'فراگیری' به 'فراگیری')
خط ۱۱: خط ۱۱:
* [[محمد بن حنفیه]] مردی عالم، [[شجاع]]، نیرومند و [[قوی]] بود. از [[امام رضا]]{{ع}} [[نقل]] است که فرمود: "محمدها از اینکه [[خدای عزوجل]] [[نافرمانی]] شود، خودداری می‌کنند." [[راوی]] گوید: من از آن [[حضرت]] پرسیدم: "محمدها چه کسانی هستند؟" فرمود: "[[محمد بن جعفر]]، [[محمد بن ابی‌ بکر]]، [[محمد بن ابی‌ حذیفه]] و [[محمد بن حنفیه]]". نیز [[روایت]] است که روزی [[امام علی]]{{ع}} [[حسنین]] را به حضور‌طلبید و ضمن سفارش‌هایی به آنان خطاب به ابن‌حنفیه گفت: "پس بدان که من تو را نیز به همان‌ها [[وصیت]] می‌کنم و نیز به تو سفارش می‌کنم که [[احترام]] برادرانت را نگه‌داری، زیرا [[حق]] آن دو بر تو بزرگ است، پس کاری را بدون نظر آنها انجام مده." آن‌گاه به [[حسن]]{{ع}} و [[حسین]]{{ع}} نیز فرمود: "شما را نیز سفارش می‌کنم، زیرا که وی [[برادر]] شما و پسر [[پدر]] شماست و به خوبی دانسته‌اید که پدرتان او را پیوسته [[دوست]] می‌داشت."
* [[محمد بن حنفیه]] مردی عالم، [[شجاع]]، نیرومند و [[قوی]] بود. از [[امام رضا]]{{ع}} [[نقل]] است که فرمود: "محمدها از اینکه [[خدای عزوجل]] [[نافرمانی]] شود، خودداری می‌کنند." [[راوی]] گوید: من از آن [[حضرت]] پرسیدم: "محمدها چه کسانی هستند؟" فرمود: "[[محمد بن جعفر]]، [[محمد بن ابی‌ بکر]]، [[محمد بن ابی‌ حذیفه]] و [[محمد بن حنفیه]]". نیز [[روایت]] است که روزی [[امام علی]]{{ع}} [[حسنین]] را به حضور‌طلبید و ضمن سفارش‌هایی به آنان خطاب به ابن‌حنفیه گفت: "پس بدان که من تو را نیز به همان‌ها [[وصیت]] می‌کنم و نیز به تو سفارش می‌کنم که [[احترام]] برادرانت را نگه‌داری، زیرا [[حق]] آن دو بر تو بزرگ است، پس کاری را بدون نظر آنها انجام مده." آن‌گاه به [[حسن]]{{ع}} و [[حسین]]{{ع}} نیز فرمود: "شما را نیز سفارش می‌کنم، زیرا که وی [[برادر]] شما و پسر [[پدر]] شماست و به خوبی دانسته‌اید که پدرتان او را پیوسته [[دوست]] می‌داشت."
*هم‌چنین رشادت‌های او در جنگ‌های [[جمل]] و [[صفین]] مشهور است. [[نقل]] است که در [[جنگ جمل]] پس از حمله نخستین [[امام]]{{ع}} به [[قلب]] [[لشکر]] [[جمل]]، [[پرچم]] به‌دست [[محمد بن حنفیه]] سپرده شد و [[امام]] به او فرمود: "حمله نخستین را با حمله دوم محو و نابود کن و این گروه [[انصار]] و هم همراه تو خواهند بود." و [[خُزَیمة بن ثابت]] [[ذوالشهادتین]] را با گروهی از [[انصار]] که بسیاری از ایشان از شرکت‌کنندگان در [[جنگ بدر]] بودند با [[محمد]] همراه فرمود. [[محمد]] حمله‌های فراوان و پی‌درپی انجام داد و [[دشمن]] را از [[جایگاه]] خود عقب راند و سخت [[دلاوری]] و [[ایستادگی]] کرد. در [[جنگ صفین]] نیز به [[فرمان]] [[مالک اشتر]] نزد [[سپاه]] [[شام]] رفت و در برتری‌های [[امام علی]]{{ع}} چنان [[سخنرانی]] کرد که همگان [[فضل]] او را ستودند. [[امام]]{{ع}} در [[نبرد صفین]] او را به همراه مرقال در [[جناح چپ]] [[سپاه]] خود مستقر کرد.
*هم‌چنین رشادت‌های او در جنگ‌های [[جمل]] و [[صفین]] مشهور است. [[نقل]] است که در [[جنگ جمل]] پس از حمله نخستین [[امام]]{{ع}} به [[قلب]] [[لشکر]] [[جمل]]، [[پرچم]] به‌دست [[محمد بن حنفیه]] سپرده شد و [[امام]] به او فرمود: "حمله نخستین را با حمله دوم محو و نابود کن و این گروه [[انصار]] و هم همراه تو خواهند بود." و [[خُزَیمة بن ثابت]] [[ذوالشهادتین]] را با گروهی از [[انصار]] که بسیاری از ایشان از شرکت‌کنندگان در [[جنگ بدر]] بودند با [[محمد]] همراه فرمود. [[محمد]] حمله‌های فراوان و پی‌درپی انجام داد و [[دشمن]] را از [[جایگاه]] خود عقب راند و سخت [[دلاوری]] و [[ایستادگی]] کرد. در [[جنگ صفین]] نیز به [[فرمان]] [[مالک اشتر]] نزد [[سپاه]] [[شام]] رفت و در برتری‌های [[امام علی]]{{ع}} چنان [[سخنرانی]] کرد که همگان [[فضل]] او را ستودند. [[امام]]{{ع}} در [[نبرد صفین]] او را به همراه مرقال در [[جناح چپ]] [[سپاه]] خود مستقر کرد.
*پس از [[شهادت امام علی]]{{ع}} [[محمد بن حنفیه]] به [[فراگیری]] و [[تعلیم]] [[حدیث]] ممارست داشت و در برابر سیاست‌های حکومت‌های جبار زمان درباره منع [[حدیث]]، در عمل به [[مبارزه]] برخاست. بیشتر [[احادیث]] او منقول از [[امام علی]]{{ع}} است. هم‌چنین [[امام باقر]]{{ع}} و برخی [[راویان]] معروف مانند [[اصبغ بن نباته]]، [[عمران]] بن [[داوود]]، ابوالعباس دینوری، [[عبدالله]] بن [[محمد بن حنفیه]]... از وی [[حدیث]] [[نقل]] کرده‌اند. محتوای [[احادیث]] وی متنوع و شامل وصایای [[امام علی]]{{ع}}، [[محبت]] [[اهل بیت]]، اختصاصات [[اهل بیت]]{{عم}}، [[تفسیر]]، [[کلام]] و [[زیارت]] است. افزون بر [[نقل]] و [[تعلیم]] [[حدیث]]، اظهار نظرهایی نیز از وی به [[ثبت]] رسیده است، از جمله آن‌که واژه [[صمد]] را به [[قائم]] به نفس و [[بی‌نیاز]] از غیر خود [[تفسیر]] کرد و تکلم در ذات [[حق]] را موجب [[هلاکت]] شمرد.
*پس از [[شهادت امام علی]]{{ع}} [[محمد بن حنفیه]] به فراگیری و [[تعلیم]] [[حدیث]] ممارست داشت و در برابر سیاست‌های حکومت‌های جبار زمان درباره منع [[حدیث]]، در عمل به [[مبارزه]] برخاست. بیشتر [[احادیث]] او منقول از [[امام علی]]{{ع}} است. هم‌چنین [[امام باقر]]{{ع}} و برخی [[راویان]] معروف مانند [[اصبغ بن نباته]]، [[عمران]] بن [[داوود]]، ابوالعباس دینوری، [[عبدالله]] بن [[محمد بن حنفیه]]... از وی [[حدیث]] [[نقل]] کرده‌اند. محتوای [[احادیث]] وی متنوع و شامل وصایای [[امام علی]]{{ع}}، [[محبت]] [[اهل بیت]]، اختصاصات [[اهل بیت]]{{عم}}، [[تفسیر]]، [[کلام]] و [[زیارت]] است. افزون بر [[نقل]] و [[تعلیم]] [[حدیث]]، اظهار نظرهایی نیز از وی به [[ثبت]] رسیده است، از جمله آن‌که واژه [[صمد]] را به [[قائم]] به نفس و [[بی‌نیاز]] از غیر خود [[تفسیر]] کرد و تکلم در ذات [[حق]] را موجب [[هلاکت]] شمرد.
* [[امام علی]]{{ع}} در فرازهایی چند از [[نهج البلاغه]] [[فرزند]] خویش [[محمد بن حنفیه]] را مخاطب قرار داده است. در فرازی [[آیین]] [[جنگاوری]] را به او [[یادآوری]] می‌کند: اگر کوه‌ها [[متزلزل]] شوند، تو پایدار بمان، دندان‌ها را به هم بفشر و سرت را به عاریت به [[خداوند]] بسپار و پای‌های را چونان میخ در [[زمین]] [[استوار]] کن و تا دورترین کرانه‌های میدان [[نبرد]] را زیر نظر گیر و صحنه‌های وحشت‌خیز را نادیده بگیر و بدان که [[پیروزی]] [[وعده]] [[خداوند سبحان]] است<ref>{{متن حدیث|تَزُولُ الْجِبَالُ وَ لَا تَزُلْ، عَضَّ عَلَى نَاجِذِكَ، أَعِرِ اللَّهَ جُمْجُمَتَكَ، تِدْ فِي الْأَرْضِ قَدَمَكَ، ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ وَ غُضَّ بَصَرَكَ، وَ اعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ}}؛ نهج البلاغه، خطبه  ۱۱</ref>. و در فرازی دیگر نیز او را این‌گونه مخاطب قرار می‌دهد: ای [[فرزند]] [[بیم]] دارم که تو [[فقیر]] شوی، پس به [[خدا]] [[پناه]] ببر از [[فقر]]، زیرا [[فقر]] سبب [[نقص]] در [[دین]] و [[سرگردانی]] [[عقل]] و ایجادکننده [[دشمنی]] است<ref>{{متن حدیث|يَا بُنَيَّ، إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكَ الْفَقْرَ، فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنْهُ؛ فَإِنَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌ لِلدِّينِ، مَدْهَشَةٌ لِلْعَقْلِ، دَاعِيَةٌ لِلْمَقْتِ}}؛ نهج البلاغه، حکمت  ۳۱۱</ref>.
* [[امام علی]]{{ع}} در فرازهایی چند از [[نهج البلاغه]] [[فرزند]] خویش [[محمد بن حنفیه]] را مخاطب قرار داده است. در فرازی [[آیین]] [[جنگاوری]] را به او [[یادآوری]] می‌کند: اگر کوه‌ها [[متزلزل]] شوند، تو پایدار بمان، دندان‌ها را به هم بفشر و سرت را به عاریت به [[خداوند]] بسپار و پای‌های را چونان میخ در [[زمین]] [[استوار]] کن و تا دورترین کرانه‌های میدان [[نبرد]] را زیر نظر گیر و صحنه‌های وحشت‌خیز را نادیده بگیر و بدان که [[پیروزی]] [[وعده]] [[خداوند سبحان]] است<ref>{{متن حدیث|تَزُولُ الْجِبَالُ وَ لَا تَزُلْ، عَضَّ عَلَى نَاجِذِكَ، أَعِرِ اللَّهَ جُمْجُمَتَكَ، تِدْ فِي الْأَرْضِ قَدَمَكَ، ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ وَ غُضَّ بَصَرَكَ، وَ اعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ}}؛ نهج البلاغه، خطبه  ۱۱</ref>. و در فرازی دیگر نیز او را این‌گونه مخاطب قرار می‌دهد: ای [[فرزند]] [[بیم]] دارم که تو [[فقیر]] شوی، پس به [[خدا]] [[پناه]] ببر از [[فقر]]، زیرا [[فقر]] سبب [[نقص]] در [[دین]] و [[سرگردانی]] [[عقل]] و ایجادکننده [[دشمنی]] است<ref>{{متن حدیث|يَا بُنَيَّ، إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكَ الْفَقْرَ، فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنْهُ؛ فَإِنَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌ لِلدِّينِ، مَدْهَشَةٌ لِلْعَقْلِ، دَاعِيَةٌ لِلْمَقْتِ}}؛ نهج البلاغه، حکمت  ۳۱۱</ref>.
* [[محمد بن حنفیه]] در سال ۸۰ یا ۸۴ [[هجری]] درگذشت. پیکر او را در [[مدینه]]، [[قبرستان بقیع]] به [[خاک]] سپردند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 668-670.</ref>.
* [[محمد بن حنفیه]] در سال ۸۰ یا ۸۴ [[هجری]] درگذشت. پیکر او را در [[مدینه]]، [[قبرستان بقیع]] به [[خاک]] سپردند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 668-670.</ref>.

نسخهٔ ‏۲۲ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۵۲


این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. «تَزُولُ الْجِبَالُ وَ لَا تَزُلْ، عَضَّ عَلَى نَاجِذِكَ، أَعِرِ اللَّهَ جُمْجُمَتَكَ، تِدْ فِي الْأَرْضِ قَدَمَكَ، ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ وَ غُضَّ بَصَرَكَ، وَ اعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۱
  2. «يَا بُنَيَّ، إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكَ الْفَقْرَ، فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنْهُ؛ فَإِنَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌ لِلدِّينِ، مَدْهَشَةٌ لِلْعَقْلِ، دَاعِيَةٌ لِلْمَقْتِ»؛ نهج البلاغه، حکمت ۳۱۱
  3. دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 668-670.
  4. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۱، ص ۲۴۵.
  5. اختیار معرفة الرجال، طوسی، ص ۷۰.
  6. وفیات الاعیان، ابن خلکان، ج ۴، ص ۱۷۲.
  7. مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب، ج ۴، ص ۱۲۱.
  8. کافی، ج ۱، ص ۳۸۴؛ غیبة طوسی، ص ۱۸.
  9. با دعای ندبه در پگاه جمعه، علی اکبر مهدی‌پور، ص ۸۳.
  10. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۲۳.