اثبات وجود امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۳۸

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اثبات وجود امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

ضرورت وجود امام مهدی(ع)

پیروان همۀ ادیان معتقدند در عصری سرشار از بیدادگری و تباهی، منجی موعود ظهور می‌کند و جهان را به صلاح می‌آورد. مسلمانان نیز از همان آغاز به ظهور منجی جهان حضرت مهدی (ع) معتقد بوده‌ و احادیث بسیاری مربوط به ایشان از شیعه و سنی نقل شده است^[۱].
دانشمندان امامیه ضرورت وجود امام زمان (ع) را همانند ضرورت نبوت می‌دانند تا جامعۀ انسانی بی معلم و مربی نشود و کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) بی مفسر نمانَد، چراکه اگر زمین از حجت خدا بی نصیب گردد، وصول فیض الهی به زمینیان پایان می‌پذیرد و هر چه در زمین است از میان می‌رود. امام زمان (ع) با داشتن مقام ولایت باطنی و وساطت فیض، صاحب شب قدر در روزگار ما است که فرشتگان در شب قدرِ هر سال بر قلب مبارک آن جناب نازل می‌شوند و تقدیرات یکساله را نزد وی می‌آورند^[۲].

دیدگاه شیعه و اهل سنت

اعتقاد به وجود حضرت مهدی (ع) و قیام جهانی وی به اعتقاد شیعه دنبالۀ خط اصیل امامت و ولایت است و از این گذر از ضروریات مذهب شیعه است و حتی برخی علمای شیعه آن را از ضروریات اسلام شمرده‌اند و در نصوص بسیاری مورد تأیید و تأکید واقع شده، به طوری که اصلا قابل تردید نیست. مهم‌ترین دلیل بر وجود حضرت مهدی (ع) روایات پیامبر اسلام (ص) و امامان معصوم (ع) است که در مورد هیچ یک از موضوعات مسلّم و غیرقابل تردید اسلامی، این اندازه حدیث و روایت وارد نشده است^[۳].
نظریۀ غالب اهل تسنن این است که حضرت مهدی (ع) هنوز به دنیا نیامده است؛ ولی برخی علمای اهل سنت همانند شیعیان معتقدند او به دنیا آمده و هم اکنون زنده است^[۴].

دلایل وجود امام

دلایل محکم و روشن وجود حضرت مهدی (ع) را ممکن است در دو دلیل خلاصه کنیم:

دلایل نقلی

این اصل که مهدی رهبر موعود و منجی عالم بشریت است در روایات به گونه‌ای مورد تأکید قرار گرفته که جای هیچ‌گونه شکی باقی نمی‌گذارد. چهارصد حدیث تنها از طریق اهل سنت شمارش شده که به ضمیمۀ روایات شیعه به بیش از شش هزار روایت می‌رسد؛ صدها روایت و حدیث از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اهل بیت (ع) رسیده است که می‌گوید مهدی موعود دارای این خصوصیات است: از اهل بیت است، از فرزندان فاطمه است، از نسل حسین و نهمین فرزند آن حضرت است. و روایاتی که می‌گوید جانشینان پیامبر (ص) دوازده نفر هستند^[۵].
البته زیاد بودن روایت به تنهایی نمی‌تواند مقبولیت آن را برساند، بلکه قرینه و گواه خاصی وجود دارد که دلیل بر صحت این روایات است. در حدیث شریف نبوی، سخن از امامان، جانشینان، امیران و سخن از دوازده تن آمده و حضرت مهدی (ع) را دوازدهمین وصی و خلیفه خویش می‌خواند. از این روایات می‌توان دریافت آن امام همام (ع) هم اکنون زنده است^[۶].
این احادیث بیش از دویست و هفتاد مورد هستند که همگی از کتاب‌های معتبر شیعه و سنی از قبیل صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ترمذی، سنن ابوداود، مسند احمد و مستدرک حاکم نقل شده است^[۷].
حدیث دیگر، حدیث ثقلین است که شیعه و سنی روایت کرده‌اند، در این حدیث پیامبر (ص) عترت خویش را قرین قرآن ساخته و به صراحت فرموده آنها از یکدیگر جدایی ناپذیرند و تا قیامت با یکدیگرند. این حدیث افزون بر آنکه بر خلافت بلافصل علی بن ابی طالب (ع) و امامت امامان معصوم (ع) دلالت می‌کند، بر وجود امام زمان (ع) نیز گواهی می‌دهد؛ زیرا همان سان که هم اکنون قرآن، زنده و باقی است، قرین او نیز باید زنده باشد.
حدیث دیگری نیز از پیامبر (ص) نقل کرده‌اند که فرمود: «هر کس بمیرد و امام زمان خویش را نشناخته باشد، به مرگ جاهلیت مرده است»^[۸] از این روایت استفاده می‌‌شود در هر روزگاری امامی معصوم وجود دارد هر چند از دیدگان غایب باشد^[۹].

دلیل علمی

تجربه‌ای که مدت زمان هفتاد سال گروهی از مردم با آن زندگی کردند؛ یعنی "غیبت صغری"، باعث شد مردم به تدریج با غیبت آشنا شوند و از طریق وکیلان و یاران مورد وثوق (نواب اربعه) با امام ارتباط‍‌ داشتند و امکان نداشت یک دروغ، هفتاد سال دوام بیاورد و چهار نفر با هماهنگی کامل و یک‌صدا، یک نقش را بازی کنند به گونه‌ای که هیچ‌کس به حقیقت پی نبرد در حالی که این افراد هیچ رابطۀ خاصی با هم نداشته‌اند تا گفته شود در این قضیه تبانی کرده بودند. نکتۀ قابل‌توجه اینکه تمام نامه‌هایی که به وسیلۀ یکایک این چهار نفر از امام (ع) به دست مردم می‌رسید، همه یک خط‍‌ داشت و از نظر روش انشاء یکسان بود؛ بنابراین، در پس پرده، یک حقیقت ثابت و یک موجود اصیلی وجود داشته و تحلیل غیبت صغرای امام (ع) می‌تواند به صورت یک دلیل علمی، واقعیت و ثبوت و وجود امام مهدی (ع) و ولادت و زندگی و غیبت او را ثابت کند^[۱۰].
علاوه بر اینکه در عصر غیبت بسیاری از علما و مؤمنین به خدمت آن حضرت رسیده‌اند و این خود دلیلی بر وجود آن حضرت است^[۱۱].

نتیجه گیری

بنابراین، وجود امام مهدی (ع) دلایل کافی و کاملاً اقناع‌کننده دارد؛ دلیل نقلی، وجود امام موعود را اثبات می‌کند و دلیل علمی، ثابت می‌کند مهدی یک اسطوره و یک فرضیه نیست، بلکه حقیقتی است که وجود او در تاریخ لمس شده است^[۱۲].

پرسش مستقیم

دلایل وجود امام مهدی چیست؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۳.
↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۴-۶۵.
↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۰۹-۱۱۱؛ فرهنگ شیعه، ص ۶۴-۶۵.
↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۴.
↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰.
↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۵.
↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰.
↑ «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً»، بحارالانوار، ج۳۲، ص۳۳۱.
↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۶.
↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰؛ فرهنگ شیعه، ص ۶۶.
↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۶.
↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰.

[1] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۳.

[2] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۴-۶۵.

[3] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۰۹-۱۱۱؛ فرهنگ شیعه، ص ۶۴-۶۵.

[4] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۴.

[5] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰.

[6] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۵.

[7] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰.

[8] «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً»، بحارالانوار، ج۳۲، ص۳۳۱.

[9] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۶.

[10] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰؛ فرهنگ شیعه، ص ۶۶.

[11] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۶۶.

[12] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۲۲: / خط ۲۲: @@
 *این [[احادیث]] بیش از دویست و هفتاد مورد هستند که همگی از کتاب‌های معتبر [[شیعه]] و [[سنی]] از قبیل [[صحیح بخاری]]، [[صحیح مسلم]]، [[سنن ترمذی]]، [[سنن ابوداود]]، [[مسند احمد]] و [[مستدرک حاکم]] [[نقل]] شده است<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۰.</ref>.
 *[[حدیث]] دیگر، [[حدیث ثقلین]] است که [[شیعه]] و [[سنی]] [[روایت]] کرده‌اند، در این [[حدیث]] [[پیامبر]] {{صل}} [[عترت]] خویش را قرین [[قرآن]] ساخته و به صراحت فرموده آنها از یکدیگر جدایی ناپذیرند و تا [[قیامت]] با یکدیگرند. این [[حدیث]] افزون بر آنکه بر [[خلافت بلافصل]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} و [[امامت]] [[امامان معصوم]] {{ع}} دلالت می‌کند، بر [[وجود امام زمان]] {{ع}} نیز [[گواهی]] می‌دهد؛ زیرا همان سان که هم اکنون [[قرآن]]، زنده و باقی است، قرین او نیز باید زنده باشد.
-*[[حدیث]] دیگری نیز از [[پیامبر]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که فرمود: «هر کس بمیرد و [[امام زمان]] خویش را نشناخته باشد، به [[مرگ جاهلیت]] مرده است»<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً}}، بحارالانوار، ج۳۲، ص۳۳۱.</ref> از این [[روایت]] استفاده می‌‌شود در هر روزگاری [[امامی]] [[معصوم]] وجود دارد هر چند از دیدگان [[غایب]] باشد<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۶۶.</ref>.
+*[[حدیث]] دیگری نیز از [[پیامبر]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که فرمود: «هر کس بمیرد و [[امام زمان]] خویش را نشناخته باشد، به [[مرگ جاهلیت]] مرده است»<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً}}، بحارالانوار، ج۳۲، ص۳۳۱.</ref> از این [[روایت]] استفاده می‌‌شود در هر روزگاری امامی [[معصوم]] وجود دارد هر چند از دیدگان [[غایب]] باشد<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۶۶.</ref>.
 ===[[دلیل علمی]]===
 *تجربه‌ای که مدت زمان هفتاد سال گروهی از [[مردم]] با آن [[زندگی]] کردند؛ یعنی "[[غیبت صغری]]"، باعث شد [[مردم]] به تدریج با [[غیبت]] آشنا شوند و از طریق [[وکیلان]] و [[یاران]] مورد [[وثوق]] ([[نواب اربعه]]) با [[امام]] ارتباط‍‌ داشتند و امکان نداشت یک [[دروغ]]، هفتاد سال دوام بیاورد و چهار نفر با هماهنگی کامل و یک‌صدا، یک نقش را بازی کنند به گونه‌ای که هیچ‌کس به [[حقیقت]] پی [[نبرد]] در حالی که این افراد هیچ رابطۀ خاصی با هم نداشته‌اند تا گفته شود در این قضیه تبانی کرده بودند. نکتۀ قابل‌توجه اینکه تمام نامه‌هایی که به وسیلۀ یکایک این چهار نفر از [[امام]] {{ع}} به دست [[مردم]] می‌رسید، همه یک خط‍‌ داشت و از نظر روش انشاء یکسان بود؛ بنابراین، در پس پرده، یک [[حقیقت]] ثابت و یک موجود اصیلی وجود داشته و تحلیل [[غیبت]] صغرای [[امام]] {{ع}} می‌تواند به صورت یک [[دلیل علمی]]، واقعیت و ثبوت و [[وجود امام مهدی]] {{ع}} و ولادت و [[زندگی]] و [[غیبت]] او را ثابت کند<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۰؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۶۶.</ref>.